“…Bà Barrett mới chỉ 47 tuổi và số thẩm phán bảo thủ lên 6 còn lại 3 ghế cho cánh cấp tiến, nên mặc dù không trực tiếp hoạch định chính sách, nhưng bà sẽ định hướng đi cho các chính sách và chiến lược Mỹ trong vòng vài chục năm tới…”

”...Hai đảng Cộng Hoà ( hữu phái ), và Đảng Xã Hội ( tả phái ), đã thay nhau cai trị nước Pháp từ nửa thế kỷ nay, tiếp tục con đường đi xuống địa ngục. Đảng Cộng Hòa chỉ được 8,48%, một nửa số phiếu dự đoán, thấp nhất từ 25 năm nay..”

“…Tất cả những đổi mới này đã khiến tình hình chính trị Mỹ không giống như những thập niên trước, mọi sự tiên đoán, ước lượng có thể không theo sát được thực trạng của thời cuộc…”

“…đảng Dân Chủ vẫn chỉ xem Bắc Kinh là vấn đề bang giao và thương mãi quốc tế, bởi vậy trên các diễn đàn tiếng Việt mới xuất hiện bên chống bên theo Tổng thống Trump một cách “tích cực” chưa từng thấy…”

“…rốt cuộc ngồi vào ghế tổng thống, Joe Biden có thể cũng chẳng ký ban hành được luật gì. Ông cũng có thể bị gò bó khi tiến cử cho các chức vụ nội các...”

“…Còn ông Biden xem chừng vẫn chưa dứt khoát giữa hai cánh tân tự do và xã hội chủ nghĩa, ngả bên này thì mất lòng bên kia, mất lòng thì mất phiếu, nên rất có thể điều ông Bernie Sanders lo ngại sẽ biến thành sự thật…”

“…Cộng Hòa chưa bao giờ làm một nhiệm kỳ Tổng Thống, chỉ làm hai hoặc ba nhiệm kỳ và bây giờ cũng sẽ làm ít nhất là hai nhiệm kỳ…”

Tình hình tổng quát

Mới hôm nào ngày 8/11/2016 nhà tỷ phú Donald Trump thắng cử thành Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 45, ngoảnh đi ngoảnh lại đã gần 4 năm qua, ấy thế mà nay cuộc bầu cử nhiệm kỳ hai 2020 đã gần kề. Nhớ lại 4 năm trước đây, cuộc tranh cử Tổng Thống giữa bà Hillary Clinton (Cấp Tiến) và ông Donald Trump (Bảo Thủ) đã làm tốn quá nhiều giấy mực: Báo chí, TV đều nói nói bà Clinton có 80% hy vọng đắc cử. Trong thời gian vận động của hai bên, ông Obama còn tại chức và bớt nhiều thì giờ để dìu dắt giúp Clinton và Dân Chủ làm thêm ít nhất một nhiệm kỳ. Ông đã được báo, đài ca ngợi là vị Tổng Thống nhiều uy tín ngang với cựu TT Reagan thập niên 80. Bà Clinton tưởng là phen này hết sẩy, không còn sẩy vào đâu được ấy thế mà khi đếm phiếu xong nó vẫn sẩy như thường.

Cuộc bầu cử năm nay cũng gây nhiều tranh cãi, nhiều người nói TT Trump chắc chắn sẽ tái đắc cử (reelected), nhiều người tiên đoán ông sẽ thua cuộc vì tình hình đã đổi khác: nào Đại dịch, rồi biểu tình bạo loạn. Nhưng thực ra cuộc bầu cử năm nay 2020 sẽ diễn ra y như những cuộc bầu cử khác không có gì mới lạ, Cộng Hòa sẽ làm hai nhiệm kỳ. Từ 1945 thời TT Truman đến nay nước Mỹ đã trải qua mười năm (15) cuộc bầu cử Tổng Thống liên tiếp nhau. Người dân Mỹ luôn bầu cho mỗi đảng hai nhiệm kỳ 8 năm liên tiếp nhau, nay Cộng Hòa, mai Dân chủ và cứ như thế mãi vì họ sợ độc tài. Tính từ thời TT Truman đến nay đã 75 năm qua chỉ có một trường hợp năm 1980, ông TT Carter (Dân Chủ) quá tệ nên Cử tri chỉ bầu cho ông làm một nhiệm kỳ và Cộng Hòa làm 3 nhiệm kỳ liên tiếp.

Tôi xin kể sơ lược, rất vằn tắt về các cuộc bầu cử đã qua. Từ thời TT Washington, một Tổng Thống Mỹ thường “tự giác” làm 2 nhiệm kỳ, nhưng TT Roosevelt làm 4 nhiệm kỳ hồi Thế chiến Thứ hai những năm 1932, 1936, 1940, and 1944, tới nhiệm kỳ thứ 4 ông làm chưa được một năm thì chết bệnh. Phó TT Truman lên thay, thời Truman, Tu chính án được Quốc hội chấp thuận ngày 21/3/1947 chỉ cho phép một TT Mỹ được làm 2 nhiệm kỳ, ngày 27/2/1951 được các Tiểu bang phê chuẩn. (Trang Thought Co:  How Long Can a U.S. President Stay in Office?).

Một Tổng Thống chỉ được làm hai nhiệm kỳ nhưng một Đảng có thể làm hơn hai nhiệm kỳ nếu được người dân bầu chọn.  Phó TT Truman lên thay TT Roosevelt ngày 20/12/1945 cho tới hết nhiệm kỳ, ngày 2/11/1948 ông thắng cử nhiệm kỳ hai đối thủ Dewey (Cộng Hòa) với số phiếu Cử tri đoàn 303/189, hơn Dewey  gần 2 triệu phiếu phổ thông. Truman là Tổng Thống thứ 33 của Mỹ (Wikipedia).

Eisenhower, Thượng nghị sĩ, (Cộng Hòa) đắc cử Tổng Thống ngày 4/11/1952, ông Đại thắng (Landslide) Stevenson (Dân Chủ) với số phiếu Cử tri đoàn 442/89, hơn đối thủ 7 triệu phiếu Phổ thông, thành Tổng Thống Mỹ thứ 34.

Bốn năm sau, kỳ Bầu cử ngày 6/11/1956 Eisenhower lại Đại thắng Stevenson (Dân Chủ) với số phiếu Cử tri đoàn 457/73, hơn Stevenson 9 triệu rưỡi phiếu Phổ thông.

Ngày 8-11-1960 Thượng nghị sĩ Kennedy (Dân Chủ) thắng Phó TT Nixon Cộng Hòa với số phiếu Phổ thông rất sít sao (112,827) và hơn Nixon 84 phiếu Cử tri đoàn (303/219), ông thành Tổng Thống Mỹ thứ 35.

Kennedy làm Tổng thống chưa hết một nhiệm kỳ thì bị ám sát ngày 22/11/1963, Phó TT Johnson lên thay, ông là Tổng Thống Mỹ thứ 36. Tại cuộc bầu cử ngày 3/11/1964 Johnson Đại thắng Goldwater (Cộng Hòa) với Phiếu Cử tri đoàn 486/52, hơn đối thủ 16 triệu phiếu Phổ thông.

Nixon (Cộng Hòa) thắng cử Humphrey (Dân Chủ) ngày 5-11-1968, được 301 phiếu Cử tri đoàn trên 32 tiểu bang, Humphrey được 191 phiếu trên 13 tiểu bang và DC, Wallace (Ưcv độc lập) được 46 phiếu, trên 5 tiểu bang. Nixon thắng với tỷ lệ (56%), ông hơn đối thủ Humphrey 110 phiếu Cử tri đoàn.

Bầu cử nhiệm kỳ hai ngày 7-11-1972, Nixon Đại thắng McGovern (Dân Chủ) với số phiếu cao nhất từ xưa đến nay, 96% phiếu Cử tri đoàn (520/17), hơn đối thủ 18 triệu phiếu Phổ thông. Người dân dồn hết phiếu cho Nixon vì ông đã đem quân về nước, hòa được với Trung Cộng tháng 2/1972, hòa được với Nga tháng 5/1972, sắp ký được Hiệp định Paris.

TT Nixon từ chức ngày 8/8/1974 vì vụ Watergate, Phó TT Ford lên thay. Trong cuộc tranh cử ngày 2/11/1976 Jimmy Carter (Dân Chủ) thắng Ford với tỷ lệ bình thường 297/240, Carter hơn Ford một triệu phiếu Phổ thông thành Tổng Thống thứ 39 của Mỹ

Tại cuộc bầu cử ngày 4/11/1980 Reagan (Cộng Hòa) Đại thắng Carter với gần 500 phiếu Cử tri đoàn (489/49), hơn Carter 8 triệu phiếu Phổ thông,  Reagan trở thành Tổng Thống thứ 40 của Hoa Kỳ.

Bốn năm sau, vào ngày 6/11/1984 Reagan Đại thắng Walter Mondale (Dân Chủ) với tỷ lệ 97% phiếu Cử tri đoàn (525/13), hơn đối thủ 17 triệu phiếu Phổ thông. Reagan thắng cử ngang với Nixon năm 1972.

Bốn năm sau, ngày 8/11/1988 Phó TT Bush cha lại Đại thắng  Michael Dukakis (Dân Chủ) với phiếu Cử tri đoàn tỷ lệ (426/111), hơn đối thủ 7 triệu phiếu Phổ thông, thành Tổng thống thứ  41 của Mỹ.

Bầu cử ngày 3/11/1992, Bill Clinton (Dân Chủ) thắng Bush cha tỷ lệ 370/168 (Cử tri đoàn), hơn Bush cha khoảng 5 triệu phiếu phổ thông. Clinton trở thành Tổng Thống thứ 42 của Mỹ.

Cuộc bầu cử ngày 7/11/2000 giữa Phó TT Al Gore (Dân Chủ) và Thống đốc Bush con (Cộng Hòa) thật gay go, kết quả sát nút nhất từ xưa đến nay. Bush con thắng Gore với tỷ lệ Cử tri đoàn 271/266, chỉ hơn Gore 5 phiếu, thua Al Gore hơn nửa triệu phiếu Phổ thông. Bush con thắng trên 30 tiểu bang, Gore được 20 tiểu bang. Ông Bush con thành Tổng Thống thứ 43 của Mỹ.

Ngày 4/11/2008 Obama, người da mầu đầu tiên trở thành Tổng Thống Mỹ, ông là Tổng Thống thứ 44. Obama (Dân Chủ) thắng McCain (Cộng Hòa) 365/173 Phiếu Cử tri đoàn, hơn McCain 9 triệu rưỡi phiếu Phổ thông.

Cuộc bầu cử ngày 8/11/2016 bốn năm trước vô cùng sôi động, đếm phiếu xong nửa đêm 8/11/2016, tỷ phú Donald Trump (Cộng Hòa) thắng cử với 304 phiếu Cử tri đoàn trên 30 tiểu bang, bà Clinton được 227 phiếu Cử tri đoàn trên 20 tiểu bang. Clinton hơn Trump gần 3 triệu phiếu Phổ thông nhưng không được tính tới, ai đủ 270 phiếu Cử tri đoàn là đắc cử

Như trên từ 75 năm qua tới nay có 15 cuộc bầu cử Tổng Thống, Cộng Hòa đã 6 lần Đại thắng Landslide, Trời long đất lở, Dân Chủ chỉ có một lần.  

Một điểm then chốt cần lưu ý, Dân Chủ một lần (Carter) làm một nhiệm kỳ, Cộng Hòa sau đó (Reagan, Bush cha) làm 3 nhiệm kỳ liên tiếp. Cộng Hòa chưa bao giờ làm một nhiệm kỳ.

Bàn về Cấp Tiến

Tiếng Anh gọi Dân Chủ là Liberal, Tự do, tiếng Việt gọi là Cấp Tiến có nghĩa là họ phóng khoáng, đổi mới.

Dân Chủ đã ba lần “suýt” (on the verge) làm vài nhiệm kỳ là nhưng thất bại: Năm 1968, Dân Chủ đổ cho Nixon chơi bẩn xúi dục TT Thiệu không tham dự hòa đàm Ba Lê tháng 10 năm 1968 khiến Phó TT Humphrey (Dân Chủ) thua, Nixon thắng.

Năm 2000 Phó TT Al Gore (Dân Chủ) “suýt” làm thêm vài nhiệm kỳ nữa nhưng thua Bush con một tí tì ti.

Năm 2016 Hillary Clinton (Dân Chủ) cũng “suýt” làm Nữ Tổng Thống đầu tiên, đưa Dân Chủ làm thêm vài nhiệm kỳ nữa nhưng vì tại Nga can thiệp nên hỏng bét.

Ủa sao lạ thật, Dân Chủ đã hai lần bị ngoại quốc can thiệp vào Bầu Cử Tổng Thống, năm 1968 bị ông TT VNCH Nguyễn Văn Thiệu can thiệp giúp Nixon đắc cử. Năm 2016 lại bị TT Nga Putin dùng hacker

”...Cắt một củ cải ở cả hai đầu, bạn có thể cắt nó một, hai lần không sao, cắt nó mười lần tám lần, cắt nó năm mươi lần, tám mươi lần, và cuối cùng cắt mẹ nó vào ngón tay mình bằng chính con dao của mình...”

“…Sự tuyệt vọng của Lukashenko thể hiện qua việc ông đã phải cầu cạnh đến hàng xóm phương Bắc, Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhờ giúp đỡ “đảm bảo an ninh”…”

“…chúng tôi xin rót tách trà mới để mời quý vị "nhâm nhi" trong khi đọc một bài thơ về lời của người cha dạy con về đảng Dân Chủ đã được phổ biến từ năm 1949, không rõ tên tác giả, được chúng tôi, Bùi Phạm Thành, chuyển dịch qua tiếng Việt với thể thơ Lục-Bát, một thể thơ thuần tuý  Việt Nam…”

‘…Tờ báo bán chạy nhất ở Vũ Hán không dám đăng một bản tin nào về bệnh dịch lên trang nhất, suốt ba tuần lễ, cho tới khi Tập Cận Bình lên ti vi chính thức báo động!...’

"…Khi họ phải thay đổi nhà cung cấp đã lựa chọn từ trước và cũng là để loại bỏ các thiết bị đã sử dụng mà không gặp vấn đề gì trong 5 năm qua, đó sẽ là sự gián đoạn lớn đối với kế hoạch kinh doanh của họ…"

”...Lịch sử dạy chúng ta rằng dân chủ được xây dựng từ hết những thất bại này đến thất bại khác. Những sự bi quan lúc này tỏ ra vừa thiếu căn cứ lại vừa bào mòn sự tích cực cần thiết để chống chọi những thử thách phía trước...”

‘…Hai công ty Trung Quốc được cho là khả nghi đã đặt trụ sở gần văn phòng ông Gala ở trường đại học Công giáo Louvain (UCL). Giám đốc của một trong hai công ty này có quan hệ với bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc…’

“…Theo vị giáo sư này thì “các nước phương Tây hiện đang lo ngại về sự phát triển của Trung Quốc” được thấy qua sự kiện Hoa Vi đã trở thành “nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới với công nghệ tiên tiến”….”

“…cuộc tranh cử trong 80 ngày tới giữa Tổng thống Trump và nguyên Phó Tổng thống Joe Biden sẽ tập trung vào những vấn đề của nước Mỹ và đời sống người Mỹ hơn bất cứ vấn đề nào khác…”

‘…Chiến thắng của ông Joe Biden đặt ra một thách thức mới cho Trung Quốc”.Nói gì hơn e còn hơi sớm, hãy chờ ông Joe Biden và bà Harris nói và làm có đi đôi không cái đã...”

‘…Ngoại trưởng và bộ trưởng Quốc Phòng Philippines không kêu gọi xé thỏa thuận VFA. Thứ hai là người dân Philippines ý thức trục Mỹ-Phi rất cần thiết để bảo vệ an ninh, độc lập cho đất nước họ…’

“…đối sách của CIA không dừng lại ở biển Đông, mà trên thực tế, đây chỉ là bước đầu trong kế hoạch dài lâu cả chục năm để khiến cho cả hai chế độ Cộng Sản, Việt Nam và Trung Quốc, bị biến dạng hay hủy diệt sao cho có lợi cho vị thế lãnh đạo của Hoa Kỳ trong vùng…”

”...Trung Quốc đã chọn thời điểm này để tạo khủng hoảng tại bãi Tư Chính nhằm gây sức ép với Việt Nam (như chơi cờ vây). Thứ nhất, họ cho rằng Việt Nam đang khó khăn về ngân sách, thu không đủ chi và trả nợ, khi dầu khí trở thành nguồn thu chính...”